‘Oorzaak van overgewicht zit in de hersenen’

‘Mensen verschillen in gevoeligheid voor overgewicht. Waren er 6 jaar geleden nog maar 6 gebieden op de genen bekend, die bijdragen aan de verschillen in lichaamsgewicht tussen mensen. Inmiddels zijn dat er al 97. En ze hebben allemaal iets te maken met het zenuwstelsel. De gevoeligheid voor honger- en verzadigingshormonen verschilt daardoor per individu.’ Dit vertelde prof. Roger Adan, hoogleraar moleculaire farmacologie aan de Universiteit Utrech tijdens het congres VoedingNederland 2015, dat op 10 december is georganiseerd in Utrecht. Het congres stond in het teken van het samenspel tussen hersenen en darmen.

Mensen met overgewicht zijn leptine-resistent

Het leptine-gen was een van de eerste genen dat een relatie liet zien tussen het lichaamsgewicht en de erfelijke aanleg. Leptine is een hormoon dat wordt afgegeven door vetweefsel; het zegt iets over de hoeveelheid opgeslagen energie in vet. Een hoog leptine-gehalte is een signaal voor de hypothalamus in de hersenen om minder te eten. Bij mensen met overgewicht lijkt is dit systeem ontregeld: ze kunnen blijven eten, ondanks hoge leptine-gehaltes. Volgens Adan zijn mensen met overgewicht leptine-resistent. Hij concludeert dit op basis van dieronderzoek. Adan: ‘Bij de mens is de regulatie van honger en verzadiging identiek aan die in dieren. Als dieren overeten, worden ze binnen 1 week al leptine-resistent. En ook na een dieet blijft de resistentie minstens 4 weken bestaan. Als je dat vertaalt naar mensen, dan kan het wel jaren duren voor leptine-resistentie zich herstelt. Dit zou kunnen verklaren waarom het zo moeilijk is op gewicht te blijven na afvallen.’