Hoge prevalentie sarcopene obesitas bij ouderen vraagt om screening

Tijdige screening op spierfunctie kan helpen sarcopenie en met name sarcopene obesitas bij ouderen vroegtijdig te diagnosticeren. Dit is nodig omdat ouderen met sacropenie een hoger risico hebben op overlijden, zeker als er ook sprake is van obesitas. Dit blijkt uit een deelonderzoek van de Rotterdam Study.

Sarcopene obesitas

Sarcopenie is net als obesitas een probleem dat verband houdt met negatieve gezondheidsuitkomsten bij ouderen. Er is nog maar beperkt onderzoek gedaan naar de prevalentie van sarcopenie, de prevalentie van de combinatie van sarcopenie en obesitas bij ouderen en naar het verband met de kans op overlijden. Een artikel gepubliceerd in de Journal of the American Medical Association (JAMA) beschrijft een cohortstudie onder 5.888 ouderen (gemiddelde leeftijd 69,5 jaar, gemiddelde BMI 27,5, 56,8 procent vrouw). Het cohort maakt deel uit van de Rotterdam Study. Dataverzameling vond plaats tussen 2009 en 2014. Voor dit cohort is gekeken naar de prevalantie van sarcopenie, sarcopene obesitas, de BMI en de lichaamssamenstelling (vetvrije massa en vetmassa) en naar het verband met de kans op overlijden (alle doodsoorzaken).

Resultaten

In deze studie bleken sarcopenie en sarcopene obesitas veel voor te komen bij oudere mensen en werden deze ook geassocieerd met sterfte door alle oorzaken. Bijkomende veranderingen van de lichaamssamenstelling versterkten dit risico, onafhankelijk van leeftijd, geslacht en BMI. Bij 2,2 procent van de groep bleek sarcopenie vastgesteld en bij 5 procent van de groep is sarcopene obesitas vastgesteld. Daarnaast was er bij 11,1 procent van de groep waarschijnlijk sprake van sarcopenie omdat ze laag scoorden op handknijpkracht. Bij de deelnemers met waarschijnlijke sarcopenie was de kans op overlijden 29 procent hoger dan bij deelnemers zonder sarcopenie. Bij de ouderen met een bevestigde sarcopenie was de kans 93 procent hoger. Deelnemers met een BMI boven de 27 in combinatie met een lage spierfunctie en een veranderde lichaamssamenstelling werden beschouwd als hebbende sarcopene obesitas. In deze groep hadden degenen met één afwijkende component van de lichaamssamenstelling een 94 procent hogere kans op overlijden dan deelnemers zonder sarcopene obesitas. Deelnemers met twee afwijkende componenten van de lichaamssamenstelling hadden zelfs een nog grotere kans op overlijden, maar die groep was heel klein. De gevonden samenhang was onafhankelijk van leeftijd, geslacht en BMI.

Vroege screening noodzakelijk

Volgens de onderzoekers zou screening op spierfunctie – bijvoorbeeld met meten van handknijpkracht – een eerste stap moeten zijn om duidelijk maken of er sprake is van sarcopenie, al dan niet in combinatie met obesitas. De screening zou kunnen worden geïmplementeerd in de eerstelijnszorg. Bovendien vinden de auteurs dat vroege niet-farmacologische interventies, zoals voeding en bewegingstraining, moeten worden uitgevoerd om het begin van sarcopenie te vertragen en te behandelen, met name bij sarcopene obesitas.

Bron: JAMA Network